1. çavkaniya azad tê wê wateyê ku hemû kodên wê bernameyê ji herkesî re vekirî ye, tu kodên wê yên veşartî tune. hema bêje hemû bernameyên linuxê bi vî awayî ne. bi saya vê yekê mirov dizane ku ew bernameye tişteke xef/veşartî nake. (bnr: open source)

lê piraniya bernameyên li ser windows û mac osê ne bi çavkaniya azad in û loma mirov nizane ka çawa dixebite û tiştên veşartî dike an na.

2. tişta ku bi çavkaniya azad be nayê wê maneyê ku belaş e, pir caran belaş e lê ne şert e. şerta bûna çavkaniya azad ew e kodên we azad be.

3. jîyaneke tijehêvî û tijexeyal a bi tena serê xwe, çêtir e ji jîyaneke tijenezan û tijebelengaz û tijexwelîser

4. (bnr: android)

(bnr: open offfice)

(bnr: libre office)

(bnr: firefox)

(bnr: gimp)

(bnr: audacity)

(bnr: amarok)

...

..

.

5. (bnr: telegram)

6. (bnr: fediverse)

8. (bnr: mastodon)
(bnr: pixelfed)

9. Rewşek ku endezyar kodên ku çêdikin parve dikin, bi mirovên din re têkilî dikin û kodan pêşdixin.

platformên ku projeyên çavkaniya azad têne berhev kirin:
-Github
-GitLab.
-Bitbucket.
-Launchpad.
-SourceForge.
-Beanstalk.
-Apache Allura.

ya ku herî zêde tê bikar anîn bê guman github e

li vir navnîşek hin projeyên çavkaniya azad yen kurdî:
-kurdistanflag.github.io Here lînkê
-klpt Here lînkê
-kurdish-awesome Here lînkê

awesome:
Lîsteya Awesome celebek navnîşek e ku çavkaniyên çêtirîn û herî bikêrhatî, amûr, pirtûkxane û çavkaniyên din ên têkildar ên li ser mijarek an qada teknolojiyê ya taybetî heye vedihewîne. Van navnîşan bi gelemperî li ser GitHub têne mêvandar kirin û ji hêla civakê ve têne çêkirin û nûve kirin.)


li vir navnîşek hin projeyên çavkaniya azad e:

Forûm: Discourse, Flarum, MyBB
Blog: WordPress, Ghost, Grav
Mîkroblog: Mastodon, GNU social, Pleroma, Misskey
Parvekirina wêneyan: Piwigo, Lychee, Chevereto
Ragihandin û Peyamkirin: Mattermost, Rocket.Chat, Zulip
Tora Karsaziyê: Diaspora, Friendica, Hubzilla
Mijûlî ya Vîdyo: Jitsi, BigBlueButton, OpenMeetings
Peyamkirin a Têgihan: Matrix, Jami, Tox
Parvekirina Vîdyoyan: PeerTube, MediaGoblin
Parvekirina Deng û Muzîkê: Funkwhale, Airtime Pro, AzuraCast
Parvekirina Podcast û Naverokê: AntennaPod, Podlove, Podcaster
Erdnîgariya Bingehîn: OpenStreetMap
Perwerde û Fêrbûn: Moodle, Sakai
Hevkarî û Rêveberiya Projeyê: GitLab, Nextcloud, Taiga
Hevkariya naverokê: Wiki.js, DokuWiki, TiddlyWiki

10. inglîziya vê belkî free source be, le ne open source e. Çavkaniya bernameyekî/nivîsbariyekî ("software") dibe bibe vekirî lê ev mimkin e ev bername ne "azad" be.

(bnr: bernameya azad)
(bnr: çavkaniya vekirî) ?
(bnr: bernameyen bi çavkaniya vekirî û azad) ?
(bnr: foss)
(bnr: free software)