1. cureyeke mîkropan e. ji tekane hucreyekê pêk tê, gorî bakterîyan li xwezayê di rewşên xirabtir de jî dikarin bijîn. dikarin bakterî jî tê de di hemu giyanewerande bijîn û zêde bibin. ji 5.000î zêdetir cureyên wê hene. dibin sedema gelek nexweşiyan, weke hinek mînakên balkêş; aids, sorik, serma girtin, zikêş û hwd.

2. nexweşiyeke komputer, telefonên maobîl û tiştên teknolojîk ên din. ji ber ku çareserkirina vîrusan ji laşê mirov zehmet e, ji bo vê pirsgirêka teknolojiyê jî ev nav hatiye bikar anîn. weke mînak; bestsaveforyou, trojian, filan û bêvan.

3. Başûrî ji vê bîna veyrûs bi lêv dikin.

4. Peyva vîrus cara peşin (yanê etîmolojî ye we) ji Latînî hatî ye. Bi latînî 'vīrus' tê wateyê jehr e. Pir bîçûk mîkroorganîzma ne. Bi çaven xuya nake, gerek ku mîkroskop hebe ku tu bibînî. Hê nizanin vîrûsan zindî ne an ne zindî ne.
Ew tenê dikeve hûcreyen zindî û li wir sîstema ûreme yê hûcre xirab dike û bi sîstemê hûcre xwe zêde dike. Ji bo wîcûdê me gelek zerardar e. Sîstema bexşengî (yanê bağişiklik sîstemî) ji vîrûs re şer dike.
Di tedawî ye da antîvîral derman bikartînin.
Hinek jî aşi hene ji bo kizamik, kabakulak whd.
Hinek jî niha bêderman in, wek: HIV

5. Li başûrê dibêjin "Vayrûs" li taxa me dibêjin "birus" *