Kategoriyan hilbijêre;

Tenê yên kurdî?:

Pêşîn yên:

Agahî: dema 2 an jî zêdetir kategorî hatin hilbijartin, bila mijar wan hemû kategoriyênku te bijartine, bihewîne an hema tenê yek ji wan kategoriyan bihewîne jî bes e?
Hemû an hema kîjan be:


8 mijar û 10 peyam
peyamên çeppikkirî yên di vê mijarê de; esperanto
peyamên çepikkirî

21449. Esperanto (navê wê ya orijinal lingvo internacia/zimanê navnetevî ye), zimanê ku ji aliyê bijîşkê çavan ê polonî ludwik lejzer zamenhof ve di sala 1887 de hatiye çêkirin. zamenhof di pirtûkê xwe ya fundamento de esperanto de batûr û bingehên Esperanto rave kiriye.
zamenhof ê ku xwe wekî dr. esperanto(kesê ku bi hêvîdar) da naskirin, xwest ku zehmetiya ragihanê di navbera kesên ku endamên netewên cuda xelas bike ev ziman çêkir. îro her çiqas di nav zimanên çêkirî de yê herî tê zanîn û peyvîn Esperanto be jî kesên ku ji vê zimanê hêvîdar in, hîn bi miradê xwe şad nebûne.
di biçûkaniya xwe de min pir dixwest vê zimanê armanc-bilind hîn bibim û tenê bi vî binivîsînim. lê di çaxên dibistana navîn de ez ketim pêşiya kurdiya xwe ya birîndar. hek kurdiya min ji aliyê dewlet ve nehatiba qedexekirin û serbest bibaya û bi aliyên kurdî-axivêran hatiba dewlemendkirin, bêguman min ê bi vê zimanê binivîsanda. kesên ku mirada me kuşt wekî pelên payîzê hişk bibin û têkevin bin erdê. ez hew vaya dibêjim…
lê îro ji bo pêdivî meriv dikarin Esperanto fêr bibin. wekî mînak, hek hun dixwazibin herin ewrûpa yan jî amerîkayê û zimanê we ya biyanî tunebe, di demekî kurt de hun ê karibin Esperanto hîn bibin. du fêdeyê wê heye: 1. hek hun hîn bibin, hun ê karibin hevalekî esperantist bikin ê ji ewrûpa yan jî amerîka û dema hun çûn wira, hun dikarin mêvanê wan bin. 2. bingehên rêzimana Esperanto pir matematîkî ye û hindik in. di demekî kin de hun dikarin xwediyê zimanekî din bibin. ji xwe zamenhof, rehme xwedê li ser wî be, bingehên zimên di 16 bendan de tespît kiriye. hek zimanê we yê ingilîzî jî hebe, jiberkirina bêjeyan pir hêsan dibe. ji bo ku her çi qas esperanto xwe wekî zimanekî navnetewî û dinyê dihesibîne û tê qebûlkirin jî bêjeyên wê piranî ji latinî, rûsî, fransî, polonî, ingilîzî û hwd histendî ye.

çend bingehên Esperanto:
bêjeyen navan bi –o xelas dibin: (rapido: lez)
bêjeyên rengdêr bi –a xelas dibin: (rapida: lezgîn)
bêjeyên hoker bi –e xelas dibin: (rapide: bi lezgînî)
bêjeyên lêker bi –i xelas dibin: (rapidi: lezîn)
cînavkên kesê:
mi: ez/min
vi: tu/te
li: ew/wî
ŝi(şi): ew/wê
ĝi(ci): ew- ji bo candar û alavan û hwd
ni: em/me
vi: hun/we
ili: ew/wan
kişandina lêkeran pir hêsan in. tenê qertafên demê tê lêzêdekirin; qertafên kesayetî naxwazin.
dema nuha: -as mînak: li iras (ew dihere)
dema borî: -is mînak: ĝi estis mia (ew ê min bû)
dema pêşî: -os mînak: mi legos (ezê bixwînim)
raweya fermanî: -u mînak: iru! (here!)
û hwd…
ên tirkî dizane, kişandina lêkeran a demê dişibe tirkî. bi gelemperî jî bingeha tercîhên qertaf ên Esperanto pir lê tê.
kurda: kurd
la kurda: kurdî
kurdio: kurdistan
not: ên dixwazin fêr bibin, em dikarin bi hev re pratîkê bikin. li tirkiyê çend komên esperantist jî hene.



06.06.2013 16:08 | endazer

105423. do ez du tişt derheqê esperanto elimîm û her du jî bejna min bilind kir* :
---pêşzêdeyşin:
piştî nivîsandina vê peyamê min agahiyeke din bi dest xist ku ji bo min ji yên din qîmettir e û ez gelek şaş mam û gelek kêfxweş bûm:
layê cinetmekan qazî mihemed, elî qazî gotiye ku qazî mihemed esperanto jî zanîbû. * Here lînkê

1. george soros ê navdar wekî native esperanto dizane. ji ber ku dayika wî mamosteya esperanto bûye. herçiqas min qala wî tiştekî nexwendibe jî li gorî tiştên min bihîst vî zilamî û şeytên têdixin kîsekî. her wiha, paşnavê wî jî bi esperanto ye, ji ber antîsemitîzma macaran (ew ji wir e) paşnavên xwe yên alman-cihû, Schwartz kirine soros. soros di esperantoyê de tê wateya "dê bifire".

2. di dema şerê cîhanê yê duyemîn de almanan çawa ketiye bulgaristanê, kursên zimanê almanî vekiriye. li hemberê wan komunîstan jî kursên esperanto vekiriye. ji ber ku hîtler esperanto qedexe kiribû û esperanto wekî antî-nasyonalîst didît, bi ser de ji ber çêkerê wî cihû bû, wekî dijmin bû. lê piştî sowyet ji esperanto re got "bermayiya kapîtalîzmê" û qedexe kir. ne mizgeft û ne dêr.

her wiha. îro bi saya duolingo yek û nîv mîlyon kes dest bi kursa zimanê esperanto kiriye di dawiya du sê salê de. ev hejmar gelek bilind e û sîrkulasyoneke pir cidî pêk tîne. ji ber ku berê esperantîst kesên mezin bûn, xwediyê kar û bar û îdealê bûn û nikaribûn bigihînin xortan lê duolingo vê tiştê kir.

carê ez ê werim bin vê mijarê. li bendê bin. *

edît.



06.06.2013 16:08 | endazer