|
1. formata ku piraniya ferhengên înteraktîf de nêzikî hev in.
---çima format?;-----
weke tu jî dizanî, malpera tişikê eslê xwe de ferheng e. lê ferhengek cuda ye. vê ferhengê de ji bo peyvên weke "asîd" jî pênas û rave heye; ji bo navên weke "yaşar kemal" jî pênas û rave heye ; û ji bûyerên weke "3.7.2013 derbeya misirê" de jî pênas û rave hene.
yanî ferhenga tirşikê de hemû tiştên li gerdûnê, bi pênesan tên ravekirin û vegotin.
---armanca formatê;--
armanca wê ew e ku;
- mirov bêyî ku şer bikin, bikarin agahiyan parve bikin û rexne, şîroveyan bikin
- weke foruman mirov bersiv nedin hev û ferheng nebe weke axaftina rû bi rû, û takekesî.
ji ber van sedeman û ji bo van armancan, li gorî formata tirşikê, pêwist e her peyama ku nivîskarekê nivîsiye, pênasek bihewîne. pênas; peyv an jî hevokên ku tişta tê behskirin, rave dikin/vedibêjin û didin nasîn, in.
weke mînak; ger mijar ahmet kaya be, pêwist e peyam tiştekî wisa be;
mînak 1: "stranbêjek kurd e."
mînak 2: "ne tu mirov e!"
mînak 3: "zilam e."
weke tê dîtin her mînakê de, esseh pênasek heye. mînakên li jor hemû jî rast in.
--------------------------------------
piştî ku mirov pênasek çêkir, dûre çi bixwaze dikare binivîse; dikare fikrên xwe, nêrînên xwe, rexneyên xwe û hwd. bike.
weke mînaka li jêr:
mînak 4: "stranbêjek navdar e ku eslê xwe kurd e lê stranên tirkî gotiye. ez bixwe ji stranên wî hez dikim lê tişta ku dike ne xizmeta gelê kurd e. tê bîra min carekê çûbûm konsera wî falan û fîlan..."
ji aliyê din ve, mînaka li jêr ne rast e;
mînak 5: "ez jê hez nakim."
ev mînak şaş e, ji ber ku pênas nahewîne. yanî nabêje ka "ahmêt kaya" çi ye an jî ne çi ye.
-------------------------------------------------
ger pênas tune be, nexwe divê peyam tenê bnr'yek bihewîne. (ku bi vî awayî nivîskar şîrove û pênas nake lê qet nebe xwendevanan beraliyê mijarek din dike.)
mînak 6: "(bnr: hunermendên kurd yên navdar)"
vê formatê de eslê xwe de bi naveroka bnr'yê jî peyam dikare were dayîn.
mînak 7: "(bnr: ne hez dikim ne guhdar dikim)"
---------------------------------------------------
ji xenî meseleya pênasan. meseleyek din jî ew ku divê nivîskar rasterast bersiv nedin hev û din. weke mînak ger em bêjina mijar "bdp" ye;
nivîskar ehmed: "partiya ku nahêje seriyek pîvazê."
nivîskar mihemed: "nivîskar ehmed, serî tu yî pîvaz jî bila biçe qûna te!"
ev mînak şaş e. nivîskar nikarin weke li foruman wisa bersivê bidin hev û din.
lê mînaka li jêr dibe (mijar dîsa bdp ye);
nivîskar ehmed: "partiya ku nahêje seriyek pîvazê."
nivîskar mihemed: "partiya ku bûye benîştê devê mirovên ku heyata xwe de ji xeynî xwarina meqerneyên akpê tu tiştî nekirine û niha hatine li vir partiya kurdan reş dikin. dixwazim ji van ehmeqan bipirsim gelo...."
mînaka li jor rast e. ji ber ku nivîskar mihemed pênasa xwe kiriye, bêyî ku nav bide bersivek giştî jî daye nivîskarên weke ehmed.
------------------------------------------------
- Her çiqas bi şikla xwe li gorî formatê be jî, nabe ku nivîskarên tirşikê ji sibehê heta êvarê trolliyê bikin, peyamên ku naveroka wan vala ye binivîsin ku di van peyaman de tu agahî/analîz an jî bîranînek orjînal û kêrhatî tune.
-----------------------------------------------
Di tirşikê de nivîsandina bi zimanên biyanî qedexe ye. Navê mijaran dikare bi zimanên biyanî be. Lê naveroka peyaman divê bi kurdî be. weke mînak mijara sevgi duvarı dikare were vekirin û di peyamê de mirov dikare bi kurdî behsa vê stranê bike û gotinên stranê jî bi tirkî parve bike. lê nabe ku peyam bi temamî tirkî be û şîroveyên bi tirkî bihewîne.
-----------------------------------------------
Em niviskarên pêşîn ên ferhengê ne, loma ji bo me ev qeyde gelek giring in. Dema bikarhênerek nû bê ferhengê hewceye formatê baş têbigihe û gora wê tevbigere.
vêga ji ber ku gelek nivîskarên me cara ewil bi tirşikê, ferhengên înteraktîf nas kirine û haya wan zêde ji formatê tune ne, em toleransê nîşan didin. lê ji nivîskarên xwe yên kevin û yên nû daxwaz dikin ku hingî ji wan tê gorî formatê tev bigerin. ji ber ku piştî bingeha tirşikê rûnişt, wê ev qayde bibe sedema şikayetkirin û jêbirina peyaman.
|
