3. hiqûqa ku pêşketina wê wiha ye:



Hiqûqa Rêveberiyê ango Hiqûqa Îdareyê di sedsala 19. de li frensayê bi pêşketina hiqûqê re bi sedema mercên taybet derketiye û hêdî hêdî pêşketiye. Pêşiyê di 16-24ê Tebaxa 1790'an de "rêgeza cudahiya dezgehên rêveberî û edlî" hatiye qebûlkirin. Bi vê re ji ber sedemên li dijî rêveberiyê/îdareyê êdî dozvekirina li dadgehê hatiye qedexekirin(1). Dûvre ji ber ku rêveberî di dozên li dijî xwe de hem dibe aliyekê dozê û hem jî dibe dadger hemwelatî mexdûr dibûn. Ji bo ku ev neheqî bê çareserkirin di 13'ê Berfanbara 1799'an de "Conseil d'État" (Şûraya Dewletê) hatiye avakirin(2). Hiqûqa Rêveberiyê jî ji biryarên vê şûraya ku li dozên hemwelatiyan yên li dijî rêveberiyê hatî vekirin, çêbûye û gihaye îro. Pirtûkên yekem ên di derbarê rêveberiyê de li Frensayê di sala 1822'yê de hatine nivîsîn(3).



(1) Vedel ve Delvové, op. cit., c.1, r.101; Chapus, op. cit., c.1, r.748

(2) Chapus, op. cit., c.1, r.748; Vedel ve Delvové, op. cit., c.1, r.104

(3) Chapus, op. cit., c.1, r.13



(Ji pirtûka Kemal Gozler a bi navê Hiqûqa Îdareyê)