Tirşik - Profîl
tirşik-profîla rizgarm

profîla "rizgarm"


Peyamên nivîskar yên di vê mijara [niccolò machiavelli] de;

1. Mirovê ku damezrênerê dîrok û peşarî yê te hesêb û di heman katî de hizirmend, mirovdewlet, stratejîstê leşkerî, helbestvan û nivîskarê lîstikan yê florensî ye. Lehengê herî girîng yê tevgera vejîna italyan e.



Di berhema xwe ya herî navdar "fermandar" de, di dîroka wêje ya polîtîk de cara yekemîn pirsgirêka mîna destxistina rayedarî yê û parastina wê bi bêgohdarîya xemê olî û rewiştî yê di xwe de bi awayekî mebestî digre dest. Di hemû jiyana xwe de ji bo fikra yekitiya italya yê tê koşî.



Ramanên wê her ku diçû mîna di wêje ya polîtîk de çawa bi neyînî û vegotinê bi çavsorî hatiye gotin dihat dîtin di ramînê berbelav de jî wilo hatiye dîtin. Têgîna "makyavelîzm" ji pergala ramanî bêhtir hat maneya nerîna siyasetmedarekî ku mîna nerîna tawanbarker ku "ji bo mebestê her rê yî mubah dîtin" . Dîsa jî hizirmendê mîna: Diderot, Rousseau, Fichte û Hegel ji bo derxistina erêniyê fikrê machiavelli hewl danin. Li gor Hegel: mebesta machiavelli, yanî italyayê anîn astekê dewletî, di pirtûka vê nivîskarê de rast dîtina tîranî û ji bo despotekî azwer neynikek ji stêrkê zêrîn hatiye çêkirin ku ji aliyê hemû korê ji xeynî wê tiştekî nabînin nehatiye famkirin.Hegel azîne ya wê bi kurtasî wiha tîne ser ziman "lebatê lareşî bi ava lewente yan sax nabe." Feylesofê komunîst yê îtalyanî Antonio Gramsci jî wê bi "jacoben' ê zû hati" nav dike.



05.02.2020 11:26 | rizgarm