1. welateke asyaya navîn e. piştî peymanaxeta durandê êdî sînora wê bi tu behran re tune.
li aliyê rojhilat û başûr ve cîranê pakîstanê, li rojavayê cîranê îranê, li bakur cîranê turkmenîstanê û tacîkîsanê û li aliyê rojhilatê hinek be jî cîranî îranê ye.
piraniya afganan ji peştunan pêk tê.
welatek wisa ye ku di dîroka xwe de hema bêje rastî mêtîngerî û dagirkirina hemû hêzên hov hatiye;
- 500 b.z hêzên îranî
- 329 b.z îskenderê mezin
- 400 b.z dewleta hûn
- 1219 dagirkirina mogolan
- 1921 şerê îngîlîz û afganan
- 1979 dagirkirina rusyayê (yekitiya dewletên sosyalîst yên sovyetê)
- 1996-2001 serdema talîban
- 2001 dagirkirina amerîkayê
yanî ne amerîka û ne rûs ne tirk û n îranî û ne mogol nemane ku êrîş nebirina ser efxanîstanê û vî welatî wêran nekirine.
ji ber vê yekê ye ku îro efxanistan ku xwediyê çavkaniyên mezin yên binerd û sererd in, di dinyayê de ji 2-3 dewletên herî xîzan û paşdemayî ye.
|