1. Nivîskarê şanoyên phaedra, medea û jinên troyayê, feylesof û helbestvanê latînîye. Di navbera BZ 4-PZ 65 jiyaye.

2. yek ji fîlozofên serdema Romayê ye. Di malbateke dewlemend de ji dayik bû. Ji ber ku ew dewlemend e, mirov wî hêzdar didîtin. Ji ber vê yekê axaftinên wî yên li ser feqîriyê rastî rexneyan hatin. Piştî van rexneyan ev pirs kir. kî xizan e? Yên bê pere an yên bê hest?
paş vê, Got, Dewlemendî min berda, lê ez hê jî heme.

Feylesofê ku li Îspanyayê dijiya, rojekê derket meydanê û ji dîmena ku dît matmayî ma - di berhema xwe ya bi navê "Epistulae morales ad Lucilium (nameyên exlaqî)" de ev tişt anî ziman - û got ku heywan dimirin û gel bi vê yekê re katarsisê dike. Li ser mijûlbûna civakê ya bi kêf, nekarîna wê ya ku ji dîtina xwînê bandor bibe, hêrsbûn û nexweşî, ango nirxên qirêjî dihizirî.

Dema ku em bahse Seneca bikin, bêgûman divê ku em bahse felsefeya Stoa bikin.
Li gorî vê felsefeyê divê êş, fikar û tirsa me bi zagonên xwezayê re li hev be. Sedemên derve sedemên mecbûrî ne ku em nikarin mudaxeleyî wan bikin, ku em dikarin jê re bibêjin qeder. Ew peyam dide ku divê hûn ji her cûre zehmetiyan re amade bin. Sedemên navxweyî tiştên ku bi tevahî di bin kontrola me de ne. wek hest, tirs, azwerî, mêtingerî... ji ber vê yekê kiryarên me dê bandorê li çarenûsa me bike. Ew peyamê dide ku em dikarin tiştê xerab bi qasî ku ji destê me tê biguhezînin.

Ka em baxçeyek stotîk bifikirin:
Tu baxçêvanekî baxçeya xwe yî. Bahoz heye û nebat belav bûne. Baran nabare, gulên te diçilmisin, lê tu her dem bi baldarî lênêrîna baxçê xwe didomînî. Baxçeyê we... divê bê paqijkirin û paqijkirin. Çiqas rast e ku meriv dev ji çandina tov berde ji ber ku carekê belav bûne? Dibe ku ew gelek caran werin tunekirin, lê divê hûn her gav destê xwe li ser wan bihêlin ji ber ku ew ê di wextê xwe de şîn bibin. Û divê dem bi dem derkevin û biçin serdana baxçeyên din jî.

Û helbet min dîsa dirêj kir, ka ez bi kurtasî bêjim. Seneca alimekî dewlemend lê serbilind bû û jêhatîbûna devkî ya xurt bû* Bi texmîna min ez dikarim bibêjim ku ew fîlozofek realîst e. Ew yek ji wan kesan e ku di wê baweriyê de ye ku divê lîstik li gorî qaîdeyan were lîstin.