1. resen e.

û hinekî jî cûda ye. dawiya gelek lêkeran bi daçeka "-bit" xelas dikin.

nivîsên kurdî yên kevin de ev karanîn jixwe heye lê min xebatên nûjen de cara yekem strana ferecya bi navê çînede dît;



"Çîne çîne çîne ku şîn bît

Fêre fêre fêre ku berz bît "



nivîsên nivîskarê me mîrêhekarya jî ji bo vê yekê mînakan dihewîne.



welhasil rengek cuda ye ji bo zimanê kurdî.

2. ji ber ku ev devok li herêmên behdînan tê axaftin jê re dibêjin kurmanciya behdînî. piraniya wan nikarin tipa "r" bi lêv bikin. û perto begê hekkarî diwana xwe ya bêbiha bi vê devokê nivisîye.

3. ez nêzê du sal li colemêrgê mam hama bibêje ji biliyê çend gotin min tiştêk fêm nekir ( mesela çend minak bidim gava ku em dibêjin 'ji te re çi' ew dibêjin 'te şola pê' em dibêjin 'çi dikî' ew dibêjin 'kutkî' em dibêjin ' ev çî ye' ew dibêjin ' eva kîşke' hewd..

4. devokeke pir xweş e ku xweşikiya wê ji piranî ji reseniya wê tê. hevaleke min ê nêzik ji colemêrgê bu û di fêhmkirinê de me qet tu pirsgirê nejiyane.

5. Devoka colemêrgê, devokek e rengîn e, şêrîn e. Bi ser bahdîniyê ve dikêşe. Kurdiya çiyayên bilind newalên kûr û dirêj û zozanên jorîn e ji ber vê hindê jî zimanekî kovî ye egzotîk e ango û li gel vê çendê zimanekî nerm û naturel e. Êrê husa ye, law e, cindî ye li ber dilê me hingivîn e. Dê çêbît babo dê çê bît roj bo rojê dê xweştir bît.

6. çend hevok ji hêla colemêrgê:



ez naşêm biçim. > ez nikarim herim. (şiyan = kirin)

solên min berze bûne. > solên min wenda bûne. (berze = wenda)

tu kutkî. > tu çi dikî.

8. kurdiyek cuda ye lê ne biqasî ya dêrikê xweş e *

10. di filmê 'gelecek uzun sürer' de zilamê cilemergî ho di afivît. bes nav qeset vî zilamîde hinde qeset biyanî yêt heyî.



qomtanekê got çiqedar hesp hêstir he bin. hemiya kom bikenet hewşê de. ez dişinmişbûm ecebe bo çî ev heywanê kom kirin. şeytan ji li wêre ba aqlê wî de derbas ne di bû ka ji bo çî bû. derê hewşê girt. ewa heywana xweşkû zanî dê tiştek p'serê wa bêt. dengê sîlaha û yê hespa tevlîhev bû. ez ketime ber diware kê middete kê. min berê xwe nedayê. wextê min berê xwe dayê ew hesp nîveka hewşê da dîn bûne. hespek ji wa xwe li ser diwarîda avêt. û ço. ew hesp nav dengê wa sîlaha da wa qurşûna da di nav wî dengî de ji gund ço. xweşkû ew azad bû em hemî azad bûn.



dişinmuşbûm-hizirîm,wext-gav, sîlah-tivek, tevlîhev-ketenavêk, dîn bûne-yêt dîn bû yî, qurşûn-fîşek.

12. kurdiya bê "r" *

13. kurdiya ku %50 ji tipa o'yê û %50 ji tipa û'yê pêk tê.

ev taybetî di tamamê herema botanê de heye.

(bnr: kurdiya herema botanê)

14. kurdiya wan badîniye.ji herêma botan û serhedê cudaye.tîp a "ü" jî heye di kurdiya wan de.bo mînakê nabêjin dûr dibêjin "dür".nabêjin gûz dibêjin "güz" yan jî "gwîz".dumahîka lêkerên ku bi dema borî bi "-bît " xilas dibe.hûn dikarin vê ehmedê xanî,melayê cizirî de jî bibînin.ehmedê xanî ev devoke bikarînaye.wekî we goti resen e.bi hêsanî nayêt guhertin.modernîteya kurdiyê jê dûr e.ji bo axiftinê xweştir tête guhê mirov.ji bo min nivîsînê de jî xweştir e.ji tirkiyê pitir di bandora erebiyê de maye..



(bnr: colemêrgiyan "qisqanmîş" nebin)

15. axiftina geveriyan pîçek cuda ye:



tu çi dikî = tu çitkey = tu çi dikey

tu dixwî = tu dixwey

16. girêdayî devoka mahmodî(behdînî) ye ku bi piranî klasîk ên kurdî bi vê devokê hatiyê nivisin. û ne tenê helbestvanên colemêrgî, her wisa wek melayê cizîri u mela mahmudê bazîdi ji bi devoka colemêrgîyê helbest nivisîye. yanî kurdîya Colemêrgîya di wêjeya kurdî a dewra klasîkde devoka ku herî zêde hatîye bikaranîne ye.

18. çend kesên wan lez diaxifin xwedê xêr ke zêde tênagihêm. Nû hatibûm geverê, cara pêşî bû siwarê erebê wesaîtan bûbûm rêwîyek li ajotvanê re digot “serê şurê raste” min digot belkî dibêje “di vî rastî de biçe” min şaş fam kiriye. Piştre hînbûm dibêjin “raweste” yanê “bisekine”. Peyvan dixwin ji ber vê em zêde hevdû fam nakin lê ger hêdî hêdî biaxifibiyan wek colemergîyan bibêjim sikintî çî nîne .

19. Devokeke xweş e. Li başûra Wanê jî hinekî ber bi axaftina Colemêrgîyan ve çûye.
Mixabin di wêjeya kurdî ya nûjen de ev devok gelek nayê bikaranîn. Ez jî wek ji başûra Wanê bi devoka Behdînan diaxivim.
Em nabêjin ez nikarim, em dibêjin ez neşêm.
Em nabêjin tu çi dikî, em dibêjin tu kutkey.
Li cem me di dewsa "be" da em "bît" bi kar tînin.

20. Sala borî ez çûm gewerê û min biryar da ku ez tiştekî fam nakim ji kurdiya wa. Hema çawa çûm xwedîyê malê pirsî "mamoste tu şeqî buy?" û min got min "fam nekir apo" çend carê din dubare kir lê na, min ji peyvê tiştêk fam nedikir. Ya dawî vegerand tirkî "xocem yoruldunuz mu?" Min got na û di hundurê xwe de çend sixêfên xweş kir ji xwe re . ez bawerim çend meha di nêv de bimînim ezê pir hindik fam bikim ji wa. Û ecêbe ku wa jî ji min zêde fam nedikir *

21. kurdiyekî gelek zor û xweş e.Di nav da peyvikên taybet pir in.Dema diaxivin peyvikan gilover dikin.Fehm kirin zor e.Ez tenê vê devokê baş fehm nakim.Salek ewil li wanê hevalekî min î colemêrgî hebû.Dema kurdî diaxivî ez wek zombîyan lê dinirîyam.Roj bi roj fehmkirina min zêde bû.Spas ji te ra recep!.(Ku dikî,Ku heye,Ku tune).A baş di nav vê devokê de peyvikên tirkî tune ne û her tim kurdî diaxivin.Colemêrgîno ez we hez dikim ❤️

22. niha di rêzeflîma mala minê de du karakter temsîlkarîya vê devokê dikin yek arif e, yê din şeref e; jixwe yên vê gavê rêzefîlmê li ser pîya digirin jî ev herdu karakter in.

23. kurmanciya standard: ez nikarim
kurmanciya colemêrgiyan: ez neşêm
kurmanciya xorasanê: ez bişenakim
kurmanciya berferatî: ez bişenakim
zazakî: ez nêşenê

24. Dema dibêjin kurdîya standart bila çêbibe ev nayê wateya ku bila herkes dev ji devoka xwe berde û bila bi ya standar baxivin
Na ev nayê wê wateye divê ku ji bo perwerdê û ji bo di nivîsêde yekîtî hebe da ku herkes ji hev fêm bike weke ku anha li tirşikê tê kirin ji bo dû kurdên ji herêmên cuda hatin gel hev jibo ji hev fêm bikin
Lê herkes li herêma xwe pêwîste bi devoka xwe baxive ji bo pir rengîya kûrdî û ji bo di pêşerojê de ev devok bibin çavkanîya peyvên werin zêdekirin

25. Kûrdên ku ji dawîyêre dibêjin dumahî

26. devokek xweş û narîn e. colemêrgî peyvê devî xwe da dirêj dikin. Binêrin; dawîya lêkeran de ne "in", "en" heye.
Ev diyar dike ku di jiyana aborî de zêde pêwîstî bi lez û bezê nedîtine. Zivistanên dûr û dirêj, havînên li zozanan ber kevîyan... ma dê çima ecelekin.
Hingo kutken gotinek ecêva lê îdî zêde nabêjin.
Gotinên pir nazik hene devoka wan de. Wek: ceergê min gorî.

27. Kurdîya Colemêrgiyan pir şêrîne. Qesên wan xweşin. Wekî ez daxivim, hege qesên min "bît"ê ve xilas nabe ez rehet nabim;)) bê bît nabe. Çi tama axiftinê nîne.;)

28. Kurdîya Colemêrgiyan pir şêrîne. Qesên wan xweşin. Wekî ez daxivim, hege qesên min "bît"ê ve xilas nabe ez rehet nabim;)) bê bît nabe. Çi tama axiftinê nîne.;)