1. Di damarên pişikê de hebûna embolîyê ye.
Trombûs Herî zêde di şîndamarê kûr a femoralî de çêdibe û tevlî pergala geranê dibe. Helbet ew trombûs dikarê li şîndamarên dinê jî çêbibe. Trombûs ji şîndamarê derdikeve û xwe li pişikê digire. (Jixwe piştî ku trombûs cî diguherîne dibe embolî) Ew embolî pişti ku cihê xwe rast û germ dike dest bi karê xweyî qirêj dike.
Ewilî ew embolî danûstandina oksîjenê(perfuzyonê) xirab dike û hîpoksî çêdike. Herwiha ji ber ku damarê pulmonerê xitimiye xwîna ku diçe dil kêm dibe û ew, ji hîpoksîyê re dibe pozîtîf feedback.
Pişik hewl dide ku xwe ji wê rewşa talûkeyî derxe û dest bi hîperventîlasyonê dike. Yanê ji bo ku hîpoksîyê ji holê rake bêhndan û bêhnstandinê zûtir dike. tişta dike çiqas baş xuya bike jî ew rewşê xirabtir dike û mirov hîpokapnîk dibe.
Di dawiyê de ew trombûs bi mekanîzmaya fîbrînolîtîkê tê parçekirin û ew kes şansekî din qezenç dike. Pergala wê/î ya geranê diedile. Hîpoksî û hîpokapnî winda dibe.
Riskên emboliya pulmonerê
- demeke dirêj bêçalak mayîn
- şewat
- emeliyata çok û kemaxê
Bo teşhîsa wê bilindbûna D-dîmerê, hebûna hîpoksî û hîpokarbîyê girîng e. Ger ew hebin bo esih kirinê li bt anjîyografîya toraksê tê mêze kirin.
Tedawî: antîkoagulan, trombolîtîk û embelektomî hene.
Lê divê mirov wê jî dizanibe ku ji %60-80yî embolî, wek kesekî ji kurdîtiya xwe dûr û jiyaneke bêwate jiyaye, li ser mirov tu bandorê nake. Nayê ferqkirin.
Ji %5 giran diçe. Ew embolî dewsa ku dawiyê de parçe bibin her ku diçe mezin dibin.
yên mayî jî bi dîspneyê xwe didine der.
|