112
2014.12.08 20:11
DIYARÎ BO SEDSALIYA REWŞEN BEDIRXAN (1909-1992) Celadet Alî Bedirxan di şi’ra xwe ya navdar de dibêje: Dotmam welê ye, heta mirov xwe nas dikit mirov emrê xwe xelas dikit. Hon hemî ji min, ji me re bûn. Me kîjan bixwesta, ne ewê, ne mamên me, ne digotin no. Lê min, me hemiyan nizanî bûn. Çavên me bi we, bi bedewiya can û giyanê we ne diket. Me dev ji we berda bûn. Yekî biyanî dihat, hon dixwestin. Me ji xwe re ne dikir namûs. Hon dibirin. Hon bêqedr dikirin. Di rêzika dinyayê de hon tayih dibûn. Ev ne sûcê we, lê yê me bû. Hon di gulistana mala me de gul û bişkojin bûn. Baxvan û dîdevanên we em bûn. Bihna we a xweş, rengê we ê geş û birewş tu dibêjî qey ne ji me re bûn. Em pê ne dihesiyan. Me ew ne didîtin. Himbêza xwe veke ez ji te re têm. Min himbêz bike. Min wek mêr, pismam û her tiştê xwe maço bike. Were dotmam were, ez stûna heyîna te a stiwar im, tu jî bibe rewşa jiyîna min a Rewşen. Kitêba ’Dotmam’ Rewşen Bedirxan bi vê şi’rê dest pê dike lê bi nivîs û axaftinên Rewşen Xanim dom dike. Bi taybetî bîranînên wê yên Kongreya li Dijî Koledariyê a ku di 1957an de li Atîna-Yonanîstan çêbû, ji gelek aliyan ve balkêş dixuyin. Bi nivîs, belge û fotoyan rûpelekî din ê dîroka me ronî dibe. Bi weşandina vê kitêbê di 100 saliya Rewşen Bedirxan de em ronakbîrek, jinek, hevalek, dayikek, mamostayek, xebatkarek, xatûneke pirreng ku qet jibîrkirin heq nekiriye ji nêz ve nas dikin.
5. Ji peyvên dot û mam tê. Wateya "dot"ê keç e. Di farisî de ev peyv bi awayê "doxter" e. Di kurmancî de ev bi tekamulê bûye "dot", di îngilîzî de jî dibêjin "daughter" ev tiştek normal e ji ber ku îngilîzî jî zimanek ji heman kokê ye. yanî ev peyv malê hemû zimanê îndo-ewropî ye mirov nikare bêje ji filan zimanî ketiye filan zimanî. herwekî erebî û îbranî jî ji heman kokê ne yanî herdû jî zimanê "hamî-samî" ne ji ber vê yekê mirov nikare bêje filan peyv ji îbranî ketiye erebî an jî ji erebî ketiye îbranî. Çi peyv hebin jixwe ji heman kokê hatine ji ber ku ev ziman tenê zimanek bûne lê her ku dem guheriye bi tekamula xwe her ziman awayek nû vegirtiye ser xwe û êdî wekî zimanekî nû haiye pejirandin. A dawî dotmam bi kurdî ye.* |
|
7. (bnr: bawerke qet nizane)* |
|
9. Peyvên Kurdî her tim ji Farisî Kurttir (Kintir) e. Dot ji hêla Zarê Goranî û Kelhurî ve tê bi kar anîn. Binêr: |
|
10. welê ye dotmam, heta mirov xwe nas dikit emrê xwe xilas dikit. |
|
11. navê pirtûka rewşen bedîrxan e. tabê ji gotarên wê yên di kovara hawarê de û vir de wê de hatine nivîsîn pêk tê xwedêjêrazî weşanxaneya avestayê hemî nivîsên wê berhev kirine û çap kirine 112 rûpel e |
|
12. Navê pirtûka rewşen Bedirxan e. Pirtûk ji nivîsên ku rewşen Bedirxan li hin deran nivîsîye pêk tê. Pirtûk ji destê weşanxaneya Avestayê derketiye. Pirtûkeke nûwaze amade kirine. Gelek wêneyên watedar cih kirine û pêşkêşî xwînerên xwe kirine. Dema min pirtûkê dixwend gelek cihan de çavê min tije dibû. Pirtûkeke gelek hêja ye bi rastî jî berhemên wisa pirr watedar in. |
|