1. wek endazer di vê peyama xwe de dedaş/115548 gotî dedaş bi hemû derfetên xwe ketîye pey xelkê û ceylana qaçax digirin û cezayê pereyê yê giran li wan dibire. lê wilê ne hêsan e hemû pereyî di cezayekî de ji xelkê bistînin. çawa ye ji we re bêjim:

ya ewil dema ekîbên qaçaxê ceylan qaçax tespît bikin divê li gor rênimayê wêneyên qaçaxê bikişînin û delîlan jî qeyd bikin.
ya duyem piştî tespît bû qaçax e herî zêde dikare heqê sê mehan li wî aboneyî bibire. yanî wê hesab bike ka teqrîbî her meh çiqas tê, heqê mehekî diyar bike û em bêjin ji bo wê malê mehê divê 300 tl heqê ceylanê bê, 3×300 = 900 tl ceza, tevî bacan jî texmînî 1200 an 1400 tl cezayê pereyî dikare lê bibire.

vêca dedaş çi dike, helbet wiha nake. hesab dike ka çiqas qaçax heye dûvre heta jê tê fatûrê zêde dike û giştî 2.500 - 4.000 tl ceza dibirin.

dûvre çi dibe? miletê me tê tirsandin, diçe dedaşê dibêje ma çawa çêbû we evqas ceza birîye, dibêjin ceylana te qaçax e birê min te bivê îtiraz bike bila ekîb werin ser carek din qaçaxa te tespît bikin. bi vî şiklî çavê wan tê tirsandin, xelk jî dibêje ceyalan me hê jî qaçax e ev werin wê dîsa min bigirin, hema bila ji min re bikin teqsîd û hinek daxistinê jî lê bikin teslîm dibin.

lê divê çawa be? ew kes divê îtiraz bike, dedaş îtiraza te red kir, jixwe wê red bike, dûvre divê tu herî îtiraza bibî ber desteya dadwerîyê ya mezêxeran (tr: tuketici hakem heyeti) û parêzerek vê îtirazê bike baştir e, ji ber ku dema deste navê parêzer dibînin baştir li ser dosyeyê disekinin. îhtimaleka mezin deste cezayê timamî betal nake lê wek min li jor dîyar kirî wê ceza li gor rênimayê eşkere bike û ceza wê kêm bibe.