6. Em nizanin gerdûna ku em niha tê de dijîn, ji tunebûnê çêbûye an jî beriya çêbibe di formeke din de bûye.. Lêkolînên heta niha hatine kirin de, me bersiva vî pirsî teqez nedaye lê me gelek teorîyên cuda û zanistî pêşxistiye. Beriya ku em dest teoriyan bikin divê em tiştê ku zanist bi saya wî pêşketîye pêk bînin. Divê em biramin…

Ji bo tiştek pêk bihê gelo divê beriya wê tiştek hebe? Yan jî ji bo tiştek pêk bê, divê tiştên ku wê pêk bînin heb in? Wê demê beriya teqîna mezin çi hebû, li wir çi diqewimî? Mixabin ji ber ku em qala mîlyar salan berê dikin û teknolojîyeke me ye mîlyar sal berê bibîne tune ye, niha bersivên van pirsan teqez me nedaye. Lê em vê yekê dizanin ku destpêka vê gerdûnê heye û ev jî teqîna mezin e. Em vê yekê baş dizanin ku, destpêka gerdûna me yê niha, exter, stêrk, galaksî, av, ax, zindî, zagonên gerdûnê ango destpêka her tiştî digihîje teqîna mezin.

Bingehên Teoriya Big Bangê di destpêka sedsala 20an de bi saya xebat û lêkolînên teorîk hatin avêtin. Di salên 1920an de lêkolînên edwin hubble û hevkarên wî nîşan dan ku galaksî ji hev dûr dikevin û gerdûn ber ku diçe fireh dibe. Ev xebat, yek ji nîşaneyên destpêka gerdûnê û berfirehbûna gerdûnê ye.

Di sala 1948an de, george gamow û hevkarên wî ralph alpher û robert herman ji bo rêçên Teqîna Mezin bibînin, teknîka radyasyona paşîn ên mîkropêla kozmîkî pêşniyar kirin. Ev radyasyon, di ciwaniya gerdûnê de wekî bermayên rewşek tund û germ dihat xuyakirin. Lêbelê, ev teorî, ji ber delîlên çavdêr tunebûn wê demê ew bi tevahî nehat pejirandin. Lê belê piştî çend salan, delîlên çavdêr hatin kifşkirin û ev kifş xalek girîng ji bo qebûl dîtina teorîya big bangê çêbû.

tîrêjên paşîn ên mîkropêla kozmîkî bi bikaranîna teleskopa radyasyonê ji hêla Arno Penzias û Robert Wilson ve di sala 1965-an de, hate keşif kirin. Ev vedîtin ji bo piştgiriya Teoriya Big Bangê qonaxek girîng bû. Radyoya paşîn a mîkropêla kozmîkî piştrast kir ku gerdûn di ciwaniya xwe de bermahiyên rewşek tund û germ de bû û ev wekî delîlek bihêz a Teoriya Big Bangê hate hesibandin.