1. ambûrîneke ku di dawiya serdema navîn de hate îcat kirin e. li gor gelek dîrokzanan di siya derketina çapxaneyê de serdema navîn dawî bû. bi îcat kirina wê ve felsefe, zanistî, wêje li her dera dinyê belav bû û zanyariya mirovahiyê zêde bû. piştî ku çapxane hate îcat kirin bandora xurafeyan, olan û nezaniyê a li ser mirovahiyê kêm bû. ji xwe ji ber wê ye ku bi îcat bûna çapxaneyê ve dewra ronesansê jî dest pê kir. çapxaneyê mirovahî xiste rêyeke nû, deriyê zanistî û dinyaya pêşdeçûyî vekir. perspektîva nêrîna mirovahiyê fireh kir.