4. min tu car ji wan kesan fÊm nekir bê ka bi rastî armanca wan çi ye..
belê goştnexwarin helwesteke wan e lê ne ku ji tehma goştî hez nakin lê bes ji bo têrkirina zikê mirovan li dijî kuştina heywanan derdikevin
di peyama jor de xendekî bi awayekî zanîstiya fizyolojik qal kiriye ne hewce ye lê zêde bikim.
bi kijan metefor an jî retorîkan jî nêzî vê meseleyê bibin jî, hezar heb maqalet jî bînin ez nikarim qebul bikim ezê hîç qebul nekim vejeteryanbûnê.
bi ya min sebebên mantiqê û yên aboriyê hene.
aniha li dinyayê bi giştî du cure xwarin hene, yek li ser goştî ye ya dî jî li ser giyayê ye.
tê gotin ku ji 20 mîlyar bêtir heywan hene ku ji bo xwarinê tên xwedîkirin û dermalekirin. û bi trîlliyonan jî cureyên masiyan hene ku ji bo dermaleya mirovan xwarinên gelek girîng in
li dinyayê giya jî ligel goştî xwarininên sereke ne.

îroj nifûsa dinyayê 7.6 mîlyar e divê her yek ji wan ji bo ku ji hêla tenduristiyê ve nekevinin rewşa xeterê divê rojê kêmtir carek-danek xwarinekÊ bixwin lê mixabin ji ber şert û mercên erdnîgariyê û hovaniya kapîtalîzmê îroj qasî 2 mîlyar zêdetir însan nikarin her roj xwarinek bixwin û li girava afrîqayê her sal 7 milyon însan ji nêza-birçîbûnê dimirin.
mirov homo sapiens e yanê ji hela genetîkê ve heywanek e, heywanek goştxwar û giyaxwar e. hin heywan hene goştxwar in(şêr, piling,baz, leopar, balîna hwd...) hin heywan giyaxwar in(zebra, xezal, fîl, hwd...) hin heywan jî hem goştxwar hem jî giyaxwar in( mişk, hirç, mirîşk, meymûn, 'însan' hwd...)
yanî di rastiyê de kuştina heywanan ne qetlîameke hovane, kuştineke bêwijdanî ye, ji bo çerxa xwezaya jîndaran çarenûseke bivênevê ye.
hevalên vejateryan li dijî kuştina heywanan derdikevin ger em ji mantiqa wan bimeşin, divê heywan ji bo mirovan neyên kuştin. pekî çima neyên kuştin? ji ber ku canê wan jî heye û ji bo têrkirina curekeye dî ya jîndarekê divê mafê wan ê jiyanê ji dêst neyê girtin. wêga em dikarin bêjin em hemî şêr û pilingan jî bikin vejeteryan! bila ew jî goşt nexwin giya bixwin. ger tu bêji pergaleke wan heye loma tiştê tu dibêjî tewş e, ma însan jî ne jindarek e ku ji heman genetikê tê û li dinyayê di nav pergala wan de ye? divê êdî vê rastiyê qebul bikin, wehşeta ku insan li ser xwezayê pêk aniye cuda ye, jêkirina heywanan cuda ye, yek ji ber hovaniya kapîtalîzmê ye ya dî pergala xwezayî û asayî ye.
çawa ku mafê şêr heye ku ji bo xwe û çêjikên xwe nêçîra xezelan bike, mafê însan jî heye heywanan xwedî bike û bixwe.
heywanên giyaxwar jî giyayan diçêrin, giya bixwe jî jîndarek e, dna'ya wan heye, hucreyên wan heye, eyb e gotin ew jî bi rêya fotosentezÊ bi hev şa dibin. wêga bila mafê wan ê jiyanê ji bo têrkirina zikê jîndareke dî neyê girtin.

divê em ji hêla aboriyê jî lê nêzik bin, wek min li jor jî got adanên dinyayê besî mirovan nake. ger tu ji adanan ve yekê ji însanan bigirî dê her sal bi deh milyonan însan ji nêza bimirin. îroj tu goştî jî derxinî dê giya buhatir be, feqîr nikarin zêde goşt bikirrin û bixwin ger tu goştî jî derxî dê zengîn jî li ser giyayan hikûm bikin û vêca feqîr dê nikaribin giya jî bixwin vêca.

însan goştxwar û giyaxwar e, ev di kodên genetîka wan e de heye loma ji wan kesên vejeteryan û vegenan re dibêjim divê demildest dev ji vê helwesta xwe ya derîaqilane berdin û li tehma goştî binêrin, ez jî gelek hej ji brokoliyê dikim lêê ne wek xwarineke sereke lê bes wek mezeyek li gel xwarineke goştî*