1. Kurmancîya alîyê rojavayê Çemê Feratê ye. Ji vê devokê re berfiratî jî tê gotin. Ji herêma Efrînê dest pê dike heta Meletîyê (Riha, Mereş, Dîlok) tê axaftin.
(bnr: zaravayên kurdî)
Çavkanî:
Here lînkê

2. kurmanciya ku li rojavayê kurdistan'ê tê axaftin , kurmanciyek xwerû ye.Belê em kurdên bakûr dihizirin ku kurmanciya me pirr baş e lê ne wisa ye.Kurdên rojava , zêdetir li ser peyvan dikarin bileyzin ji bo wî ye wêje , stran û hunerên din de ji me baştir in.Jixwe kifş e ku ew kesan bi zimanê xwe mezin dibin û jiyana xwe wisa didomînin.
Ji bo wî nizam bala we dikişîne nakişîne , ji bakûr baştir in bi her aliyê ve.Mirov dikare kurmanciya zaxo ,duhokê jî wek mînak bibêje.

3. ji sêmalka heta bi nêzî amûdê kurmanciya wan nêzî kurmanciya mêrdînê ye. ji amûdê û het bi efrînê jî zêdetir bi ser kurmanciya riha, semsûr û wan deverên din e bi ya min.

4. Di gelek stranên herêma wan da kurmanciyeke nerm e, mirov ji wê aciz nabe. roşan lezgîn wisa gotibû min jî bala xwe dayê ji min ra jî wisa hat. Mînak: sefqan orkêş

5. Ew kurmanciya wan a xweş û rewan tenê di folklora wan de maye, niha dema diaxivin %60-70 peyvên erebî bikar tînin.