1. (bnr: danaberhev)



Mînak:

Ji bo cemidiyê: ava cemidî, hesinê cemidî

Ji bo sarê: hewaya sar



Ez ji van mînakan vê encamê derdixim; ji bo hêmayên ku bi çavî tên dîtin an jî bi dest dikarin bên hilgirtin cemidî; ji bo hêmayên din jî sar tê bikaranîn.



Heke ku min tiştinên şaş gotibin, kerem bikin, şaşiyên min sererast bikin*

2.

-ez cemidî me.

-min sar e.

*xêra xwe van herdu hevokan jî deynin ber hev, min nekarî ji nav derkevim

3. 2 peyvên ku li gor rewşê şûna hev jî dikarin werin bikaranîn.

meselam em gelek caran dibêjin "hewayê cemidî" ;

"tu yê di vê hewayê cemidî de biçî ku kuro rûnê mala xwe" (ev diya min bû) *

4. (bnr: cemidîn), (bnr: cemedîn)

Mînak:

ez cemidîm.

Hewa cemidî. (Hewa bû weke cemedê)(bûz)



Sar -> serma

Mînak:

min serma girt.

Hewaya sar. (Zayenda peyva hewayê mê ye û hewaya cemidî tune ye lê hewaya sar heye)

Hewa sar bû. (Yanî hewa sar bû*)

5. Cemidî û sar gelek caran dikarin şûna hev bigrin.

Lê firqiya wateya wan çi ye? Ez bawerin "cemidî" ji "sar" sartire. Herwiha hestê min ji min re dibêje ku "cemidî" ji erebî tê (belkî bi erebî "cemed" tê gotin) lê ez erebî nizanim. "Sar" jî hind-ewropî ye bawerim

6. - "min sar e". Li vir di dema niha de ergatî li ser "sar" tê bikaranîn. "Ez sar im" jî heye, wateya wê cuda ye (mirovek dilsar).

Wisa xuyaye ku bermahiyek ergativ e ku di prosêsa îranîzekirina zimanên proto-kurmancî de asîmîle nebû, lê tenê wek awarte, ne wek qanûna rêziman (bo nimûne ergatîn ji bo lêkerên transîtîv di demo borî de tê bikaranîn)

7. cemidî ji cemedê tê sar jî ji sirê/sermayê tê peyvên wekî ku hola êzîda cara yekem tiştekî rast gotiye.. herdû peyv carna hem watene mînak;

ava sar

ava cemidî

herdû jî wateya ne germbûnê didin.