1. dî sala 1797-a li bajarê Bazîdê ji diya xwe bûye. di nav edebîyata bi zimanên erebî, farisî û tirkî da kûr bûye û zimanên wan bê qisûr zanibûye. Li bajarê xwe dest bi xwendina xwe dike piştî wê diçe Tewrêzê û piştre jî diçe Farizistanê. Bi qedandinê wedigere bajarê xwe û dibe serwêrê medresê û di nav hemwelatîyên xwe da zû tê naskirin. Di wan deman eşîra wî li Bazîdê ji text tê avîtin, ew cîguhastî Erzurumê dibe û li wira karê mamostatîyê berdewam dike. Li erziromê bi a.jaba rast tê û li ser xebatên wêje û tomarkirina berhemên kurdî mijul dibin. A. Jaba ra pêşnîyar dike ku bona berevkirin û lêkolîna materîyalên bi zaravê kurmancî.

Di salên 1858-1859-an da M. Bayazîdî gramera erebî-farisî-kurdî ya Elî Teremoxî ji ber digre (kopî dike) û jê ra pêşgotinekê dinivîse.



Hema di wan çaxa da M. Bayazîdî bi pêşnîyara bi A. Jaba pirtûkeke hewaskar dinivîse bi sernivîsa "Rabûn-rûniştin û erf-edetên kurda" û wê da derheqa adet û çanda kurda, dezgê wan, leyîstik û sazbendîya gelêrî, dinîvîse. Ew pirtûk di sala 1963-a bi wergera rûsî ji alîyê kurdzan M. Rûdênkoyê da hatîye çapkirinê.



Bi alîkarîya Mela Mehmûd Bayazîdî A. Jaba cara pêşin ferhengên fransî-kurdî û kurdî-fransî û usa jî ferhenga zaravên kurdî yên hekarî-rewandî amade kir.



Mela Mehmûd Bayazîdî salên 1858-1859-a bi pêşnîyara A. Jaba destpê dike "şerefnamê" ya şerefxanê Bîtlîsî ji farisî werdigerîne kurdî, zaravê kurmancî.